DEMİR EKSİKLİĞİ
Demir eksikliği anemisi dünyada en sık görülen anemi türüdür. Halk dilinde kansızlık olarak ifade edilen “anemi” terimi genellikle kandaki eritrositlerin, yani alyuvar sayısının normalden az olduğu bir durumu ifade eder. Alyuvarlar vücudumuza oksijen taşır, karbondioksiti atılmak üzere akciğerlere götürür. Demir eksikliği anemisinde yeterince demir olmadığı için vücudumuz kırmızı kan hücrelerinde oksijen taşımayı sağlayan maddeyi(hemoglobin) yeterince üretemez. Sonuç olarak, demir eksikliği anemisi yorgunluk ve nefes darlığına neden olabilir.
Demir Eksikliği Anemisi Belirtileri
*Aşırı yorgunluk
*Zayıflık
*İştahsızlık
*Cilt ve mukozalarda solukluk
*Tırnakların kolay kırılması
*Eller ve ayaklarda üşüme
*Dilde iltihaplanma veya ağrı
*Baş ağrısı, baş dönmesi
*Göğüs ağrısı, çarpıntı veya nefes darlığı
*Huzursuz bacak sendromu
Demir Eksikliği Anemisinin Komplikasyonları Nelerdir?
Çoğu demir eksikliği anemisi vakası hafiftir ve komplikasyonlara neden olmaz. Durum genellikle kolayca düzeltilebilir. Ancak anemi veya demir eksikliği tedavi edilmezse başka sağlık sorunlarına yol açabilir. Bunlar şunları içerir:
Hızlı veya düzensiz kalp atışı: Anemik olununca düşük oksijen miktarını telafi etmek için kalp daha fazla kan pompalamak zorundadır. Bu düzensiz kalp atışına neden olabilir. Şiddetli vakalarda kalp yetmezliğine veya kalp büyümesine neden olabilir.
Hamilelik komplikasyonları: Ağır demir eksikliği vakalarında, bir çocuk erken veya düşük doğum ağırlığı ile doğabilir. Çoğu hamile kadın, bunun olmasını önlemek için doğum öncesi bakımlarının bir parçası olarak demir takviyesi alır.
Bebeklerde ve çocuklarda gecikmiş büyüme: Ciddi derecede demir eksikliği olan bebekler ve çocuklar, büyüme ve gelişmede gecikme yaşayabilirler. Ayrıca enfeksiyonlara daha yatkın olabilirler.
Demir Eksikliği Anemisi Nasıl Teşhis Edilir?
-Kan testleri ile anemi teşhis edilebilir. Bu testler şunları içerir:
Tam kan hücresi (CBC) testi: Bir tam kan sayımı (CBC), genellikle teşhis için kullanılacak ilk testtir. Bir CBC, aşağıdakiler dahil olmak üzere kandaki tüm bileşenlerin miktarını ölçer:
Kırmızı kan hücreleri (RBC’ler)
Beyaz kan hücreleri (WBC’ler)
Hemoglobin
Hematokrit
Trombositler
-Bir tam kan sayımı demir eksikliği anemisinin teşhisinde yardımcı olan bilgiler sağlar. Bu bilgiler şunları içerir:
RBC’lerden oluşan kan hacminin yüzdesi olan hematokrit seviyesi
Hemoglobin seviyesi
RBC’lerin boyutu
Kanda normal bir hematokrit aralığı yetişkin kadınlar için yüzde 34,9 ila 44,5’tir. Yetişkin erkekler için ise yüzde 38,8 ila 50’dir. Normal hemoglobin aralığı, yetişkin bir kadın için desilitre başına 12.0-15.5 gramdır.
Yetişkin bir erkek için ise desilitre başına 13.5 ila 17.5 gramdır. Demir eksikliği anemisinde hematokrit ve hemoglobin seviyeleri düşüktür. Ayrıca, RBC’ler genellikle normalden daha küçüktür.
Bir tam kan sayımı testi genellikle rutin fizik muayenenin bir parçası olarak yapılır ve bir kişinin genel sağlığının iyi bir göstergesidir. Bu test demir eksikliği anemisini teşhis etmek için yararlıdır.
Demir Eksikliği Anemisini Önleme
Demir açısından zengin gıdalarla beslenerek demir eksikliği anemisi riski azaltılabilir.Demir açısından zengin gıdalar:
*Kırmızı et ve kümes hayvanları
*Deniz ürünleri
*Baklagiller
*Ispanak gibi koyu yeşil yapraklı sebzeler
*Kuru üzüm ve kayısı gibi kuru meyveler
*Demirle zenginleştirilmiş tahıllar, ekmekler ve makarnalar
*Ayrıca, demir emilimini artırmak için brokoli, greyfurt, portakal, kivi, yapraklı yeşillikler, kavun, biber, çilek, domates gibi C vitamininden zengin yiyecekler de tüketilmelidir.
